Wat je moet weten over allergieën: oorzaken, klachten en soorten

Allergieën zijn inmiddels een bekend fenomeen: miljoenen mensen in Nederland hebben ermee te maken. Toch bestaan er nog altijd veel vragen en onduidelijkheden over wat een allergie precies is, hoe je het herkent, en wat je eraan kunt doen. Of het nu gaat om hooikoorts, voedselallergieën of een reactie op een insectensteek — allergieën kunnen grote invloed hebben op je dagelijks leven.

In dit artikel lees je meer over wat allergieën precies zijn, welke soorten het meest voorkomen, wat de mogelijke klachten zijn en waar je betrouwbare informatie kunt vinden.

Wat is een allergie?

Een allergie is een reactie van het immuunsysteem op een stof die normaal gesproken geen gevaar oplevert. Het afweersysteem herkent deze stof — een allergeen — ten onrechte als schadelijk en probeert deze te bestrijden. Die afweerreactie veroorzaakt de bekende klachten zoals niezen, jeuk, benauwdheid, huiduitslag of spijsverteringsproblemen.

Allergenen kunnen het lichaam op verschillende manieren binnenkomen: via de luchtwegen, de huid, het spijsverteringskanaal of zelfs via een injectie of steek (bijvoorbeeld bij insectengifallergie).

De gevoeligheid voor allergieën kan erfelijk zijn, maar ook omgevingsfactoren spelen een rol. Kinderen van wie een of beide ouders allergieën hebben, hebben een grotere kans om zelf ook allergisch te worden. Daarnaast lijkt het aantal mensen met allergieën toe te nemen, mogelijk door factoren zoals luchtvervuiling, hygiënische leefomstandigheden en veranderingen in voeding.

De meest voorkomende soorten allergieën

Allergieën kunnen in veel verschillende vormen voorkomen. De bekendste categorieën zijn:

1. Inhalatieallergieën

Deze allergieën ontstaan door het inademen van allergenen in de lucht. Om die reden worden dit ook wel luchtwegallergieën genoemd. De medische term is allergische rinitis. Denk aan:

• Hooikoorts (pollenallergie): veroorzaakt door stuifmeel van bomen, grassen en onkruiden
  
  
• Huisstofmijtallergie: een reactie op microscopisch kleine spinachtige beestjes die in huisstof leven
  
  
• Dierenallergie: bijvoorbeeld voor huidschilfers van katten, honden of paarden
  
  

Deze allergieën geven vaak klachten zoals een verstopte neus, niezen, jeukende ogen en benauwdheid. Vooral in bepaalde seizoenen of omgevingen kunnen de klachten verergeren.

2. Voedselallergieën

Voedselallergieën komen veel voor bij jonge kinderen, maar ook volwassenen kunnen er last van hebben. Veelvoorkomende triggers zijn:

• Pinda’s en noten
  
  
• Koemelk
  
  
• Kippenei
  
  
• Vis en schaal- en schelpdieren
  
  
• Gluten (coeliakie, hoewel dit officieel een intolerantie is)
  
  

Voedselallergieën kunnen uiteenlopende klachten veroorzaken, van jeuk in de mond tot ernstige spijsverteringsproblemen of zelfs anafylaxie.

3. Insectengifallergieën

Sommige mensen reageren extreem heftig op het gif van wespen of bijen. Waar een steek voor de meeste mensen slechts zwelling en pijn veroorzaakt, kan het bij mensen met een allergie leiden tot ademhalingsproblemen, huiduitslag over het hele lichaam en shock.

Voor mensen met die bekend zijn met een insectengifallergie is het cruciaal om altijd een adrenalinepen bij zich te dragen en goed voorbereid te zijn op een eventuele steek.

4. Contactallergieën

Bij contactallergieën ontstaan klachten wanneer de huid in aanraking komt met bepaalde stoffen, zoals:

• Nikkel (in sieraden, munten, kledingaccessoires)
  
  
• Cosmetica of parfum
  
  
• Wasmiddelen of schoonmaakmiddelen
  
  

De huid kan reageren met roodheid, jeuk, blaasjes of eczeem. De klachten verdwijnen meestal wanneer het contact met de stof wordt vermeden.

5. Geneesmiddelenallergieën

Sommige mensen zijn allergisch voor bepaalde medicijnen, zoals antibiotica (bijvoorbeeld penicilline) of pijnstillers. Een allergische reactie op medicatie kan zich uiten in huiduitslag, jeuk, zwellingen of ademhalingsproblemen.

Daarom is het belangrijk om bekende medicijnallergieën altijd door te geven aan artsen en apotheken.

Klachten en symptomen bij allergieën

De symptomen van een allergie hangen af van het type allergie en de ernst van de reactie. Sommige mensen hebben slechts milde klachten, terwijl anderen ernstige symptomen ervaren die het dagelijks functioneren belemmeren.

Mogelijke klachten zijn onder andere:

• Niezen, verstopte neus, jeukende ogen (vaak bij hooikoorts of huisstofmijtallergie)
  
  
• Huiduitslag, galbulten, eczeem of zwellingen (bij contact- of voedselallergieën)
  
  
• Misselijkheid, overgeven of diarree (voedselallergie)
  
  
• Benauwdheid, piepen of hoesten (bij inhalatieallergie of insectengifallergie)
  
  
• Anafylaxie: een levensbedreigende allergische reactie waarbij meerdere lichaamsdelen tegelijk betrokken zijn
  
  

Herken je meerdere van deze symptomen bij jezelf of je kind, dan is het verstandig om medisch advies in te winnen. De arts kan bepalen of er sprake is van een allergie en eventueel allergietesten uitvoeren.

Informatie, advies en ondersteuning

Heb je klachten die mogelijk wijzen op een allergie of ben je op zoek naar betrouwbare informatie over allergieën, hun oorzaken en behandelingen? Op  vind je een schat aan informatie — van uitleg over veelvoorkomende allergieën tot tips voor het omgaan met allergische reacties in het dagelijks leven.

Of je nu op zoek bent naar advies over kinderen met voedselallergieën, informatie over pollen en hooikoorts, of wil weten wat te doen bij een wespensteek: Allesoverallergie.nl is hét startpunt voor iedereen die meer wil weten over allergieën.